SPRAWIEDLIWI z Przemyśla i jego okolic
Z kilkunastu tysięcy Żydów mieszkających przed wojną w Przemyślu około tysiąca przeżyło głownie dzięki pomocy Polaków (lista sporządzona w roku 1945 mówi o ok. 1500 osobach wymieniając je z nazwiska i miejsca przedwojennego zamieszkania). Trzeba jednak wspomnieć, że wśród udzielających pomocy ukrywającym się Żydom byli również mieszkańcy Przemyśla narodowości ukraińskiej oraz dwaj służący w wojsku Niemcy.
W sumie, w Przemyślu i jego okolicach tytuł Sprawiedliwego Wśród Narodów Świata przyznano 70-ciu osobom (w tym 50-ciu osobom z Przemyśla). Te liczy zaskakują z porównaniu do całkowitej liczby Sprawiedliwych na Podkarpaciu (ok. 340 osób).
Należy przy tym pamiętać, że wiele osób z Przemyśla, którzy pomagali żydowskim sąsiadom, pozostała anonimowa lub z różnych przyczyn nie przyznano im honorowego tytułu Sprawiedliwych.
Lista SPRAWIEDLIWYCH
Jak poruszać się po stronie:
1) nazwisko napisano KAPITALIKIEM (np. RYŚ Jan /NOWAK) link prowadzi do szerszego opracowania dotyczącego osoby (lub kilku osób)
2) linki z nazwiskami i imionami napisanymi w klasyczny sposób (np. Kowalski Jan) prowadzą do Yad Vashem.
Uwagi do listy Sprawiedliwych:
1) niniejsza lista ma na celu wypełnienie luki, jaka panuje w dostępnie do informacji o Sprawiedliwych z Przemyśla i jego okolic
2) lista została ułożona alfabetycznie chyba, że były inne przesłanki aby układ alfabetyczny pominąć (patrz. punkt 3.)
3) rodziny i osoby ściśle ze sobą współpracujące w danym czasie lub miejscu zostały wymienione w jednym bloku – wg. alfabetu – który łączy ich historię (nazwiska nie powtarzają się w innym miejscu listy)
4) lista nie dzieli Sprawiedliwych wg. narodowości (obejmuje Polaków, Ukraińców i Niemców)
5) zastosowane kryterium odnosi się do miejsca ratowania i udzielania pomocy (Przemyśl, Orzechowce, Krasiczyn, Nienadowa, Bircza)
6) autorzy dołożyli niezbędnych starań aby lista była kompletna i wyczerpująca
7) w przypadku nieodnotowania czyjegoś nazwiska autorzy proszą o kontakt poprzez facebooka (to samo tyczy się ewentualnych innych błędów lub nieścisłości)
Sprawiedliwi wg. miejscowości:
1. BABICE – Lach Michał, Lach Petronela, Lach Józefa, Pawłowska (Lach) Zofia
2. BIRCZA (Łodzinka Dolna) – Gerula Michał, Gerula Katarzyna
3. DUBIECKO – Kreicarek Michał, Kreicarek Kazimiera
4. KRASICZYN (folwark Leoncina) – Kurpiel Stanisław, Kurpiel Franciszka
5. MAĆKOWICE – Siara Karol, Siara Agnieszka
6. ORZECHOWCE – Banasiewicz Franciszek, Banasiewicz Magdalena, Banasiewicz Tadeusz, Jurek Maria (Banasiewicz)
7. UJKOWICE – Lewicka Franciszka, Kot (Lewicka) Janina
8. ZIELONKA – Wojdylak Józef, Wojdylak Anna
Sprawiedliwi z Podkarpacia:
340
Sprawiedliwi z Przemyśla i okolic:
70
Sprawiedliwi z Przemyśla:
50
Zapomniani SPRAWIEDLIWI
Poza grupą osób, które otrzymały Medal Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata, znajduje się równie liczna – o ile nie liczniejsza – grupa tych, którzy imiona i nazwiska często są zupełnie nieznane, a którzy również ratowali współobywateli-Żydów od niechybnej śmierci.
Będziemy do powyższej listy Sprawiedliwych dopisywać również nazwiska tych, o których często nawet rodacy zapomnieli, a którzy na zapomnienie nie powinni być skazani.
Kruk Michał
Jabłoński Władysław
Jabłońska Maria
Jabłoński Rudolf
Segelin Roman
Mrozek Stefania
Leśniak
Rechesowa
Pilch Marcin
Zmora Monika
Rachwał Leon
i inni