Przemyskie ślizgawki,

pojezuicki kościół i pogrzeb c.k. generała

… czyli o czym pisała prasa w styczniu 1897 roku

Dawnych ślizgawek czar

Wszystkim już jest powszechnie wiadomo, że prawdziwe zimy to były za naszych dziadków i teraz pozostało nam tylko podczytywać jak drewniej bywało. O niepożądanych skutkach zimy pisało  „Echo Przemyskie” w nr 4 z 14 stycznia 1897 jak następuje:

„Ślizgawice urządzają sobie chłopcy uliczni prawie na wszystkich drogach Podzamcza i Podgórza. Przedmieścia te bowiem już z natury będąc górzyste mają wszystkie drogi spadziste, które wyślizgane są  niemożliwe dla Publiczności do przechodu i narażają na kalectwo. Pożądanym by było, aby policya w jaki sposób tych uliczników skarciła, jakkolwiek ilość policjantów nie dozwala jej przeprowadzić w tamtych stronach częstych inspekcji.”  O skutkach gołoledzi donosiła gazeta w następnych numerach:

„Zewsząd dochodzą nas skargi na niedbalstwo właścicieli kamienic, którzy nie uważają za stosowne, podczas gołoledzi posypywać rotorów piaskiem. Wprawdzie tu i ówdzie posypują, ale dopiero koło południa, a ci którzy zmuszeni są wcześniej rano wyjść z domu narażeni są na łamanie rąk, nóg i rozbijanie głów.” Ale gdyby to tylko kamienic się tyczyło. Ale „toż samo odnosi się do trotuaru, prowadzącego ze spadzistej ul. Władycze, którego czyszczenie i posypywanie , o ile wiadomo, należy do Magistratu.”

Tak mogły wyglądać przemyskie ślizgawki w końcu XIX w.

Już za chwilę będzie bal

Ślizgawki, ślizgawkami a tu trzeba do balów się szykować. W konwikcie pani Gawrońskiej można było się poduczyć tańca a w drogerii na Franciszkańskiej zaopatrzyć się w stosowne perfumy.

Pojawiły się tez pierwsze zapowiedzi nadchodzących balów. Gdyby ktoś z was był specjalnie ciekaw to musi wiedzieć, że  „ Bal dam dobroczynności św. Wincentego a Paulo na rzecz ubogich m. Przemyśla zapowiada się niezwykle świetnie.  Na czele stanęły najwybitniejsze panie z towarzystwa, posiłkowane przez panów obeznanych dokładnie z terenem balowym.” Jeśli kogoś by to nie przekonało, to powinien się również dowiedzieć, że „w sezonie karnawałowym bal 1 lutego zajmie niewątpliwie pierwsze miejsce.” Dochód z balu miał być przeznaczony dla „ubogich miasta Przemyśla” , a w skład komitetu wchodził nie byle kto, bo: Księżna Sapieżyna, Hortenzya Galgotzy, Antonina Dworska i Stefania Czajkowska. Grono gospodyń balu również było zacne a ich ilość mogła przyprawić o lekki zawrót głowy.

Na luty gotowały się ze swymi balem również kasyno mieszczańskie,  które zamierzało urządzić go w sali ratuszowej. Nowością miał być „bal panieński”, który był planowany na połowę lutego i budził szczególna ciekawość.

Reklama zamieszczona w styczniowych numerach „Echa Przemyskiego” (1897)

Jordan, były kościół jezuitów oraz pogrzeb c.k. generała

W poniedziałek 18 stycznia – jak donosiło Echo Przemyskie w nr 6 z 1897 roku – odbył się „ze zwyczajną uroczystością”  pochód Jordanu. „Po nabożeństwie i sumie udała się procesya poprzedzona chorągwiami i obrazami, okolona krociami żarzących się świateł, barwna odświętnem ubraniem księży, i tłumu nabożnego ludu, przy odgłosie dzwonów wszystkich kościołów na drugą stronę Sanu przy ulicy Panieńskiej [obecnie 22 stycznia], gdzie Najprzew. Ks. biskup Czechowicz, w asystencyi duchowieństwa i kleru, dokonał podniosłego obrzędu święcenia wody. Honory wojskowe oddała jedna kompania 45. p.m. pod dowodatorem kapitana p. Kawinka wraz z muzyką tego pułku.”

W tym samym numerze „Echa” znajdujemy ciekawą informację odnośnie kościoła  pojezuickiego. Otóż dnia 20 stycznia 1897 roku zebrała się specjalna komisja „złożona z delegatów Starostwa, Wojskowości, Ordynatu biskupiego łac. I Konserwatora, aby ostatecznie postanowić, co zrobić z kościołem pojezuickim, który grożąc rzekomo upadkiem, stoi bezużytecznie pustką i nawet na skład wojskowy służyć nie może. ”  Po długich naradach komisja jednak stwierdziła, że „wcale nie grozi zawaleniem się, a ze względu, iż zbudowany w stylu pięknym, i posiada wewnątrz cenne stare malowidła, godzien jest, by go restaurować i zatrzymać. Ponieważ zaś liczny garnizon tutejszy nie ma własnego kościoła, a mieć powinien, (…) przeto komisya uchwaliła przedstawić Rządowi wniosek, by koszta restauracji poniosło wspólne ministerium wojny.”

Widok na pojezuicki kościół w Przemyślu pod koniec XIX wieku

W styczniu 1897 gazety przemyskie przyniosły również smutną dla wielu mieszkańców miasta wiadomość. Oto dnia 27 stycznia 1897 roku zmarł w Przemyślu Julian Adolf Roszkowski, ck generał porucznik, komendant  Twierdzy Przemyśl. Generał urodził się w 1834 roku w Humenowie. Od roku 1852, po ukończeniu akademii, rozpoczął służbę w wojskach inżynieryjnych.  Poszczególne szczeble jego kariery zostały uwieńczone w 1886 roku, gdy  został mianowany na stopień marszałka porucznika polnego. W 1889 został wyznaczony na stanowisko komendanta Twierdzy Przemyśl.

Nekrolog zamieszczony w numerze 8 „Echa Przemyskiego” z 1897 r.

Pogrzeb generała odbył się w sobotę 30 stycznia. „Ulica Dobromilska już o 2-giej była zamknięta dla przejazdu. (…) O godz. 2,5 przybył Naj. Ks. biskup Solecki i ks. biskup Czechowicz oraz ks. biskup Glazer. Najpierw odprawił kondukt ks. biskup Czechowicz w asystencyi licznego duchowieństwa gr. Kat., następnie ks. biskup Solecki odprawił ceremonie w otoczeniu kanoników, księży i kleryków. O 3, wyruszył orszak żałobny na cmentarz. Orszak długi, wspaniały, majestatyczny.   (…) Od bram ku Pikulicom stanęły długim szeregiem wojska piechoty, artyleria wałowa, konnica, artyleria polna.”

Obrazki z miasta; pozostałe posty