Archiwalia
Cudowne obrazy w Przemyślu i Kalwarii Pacławskiej
Ojciec Wacław, to zakonne imię Edwarda Zygmunta Nowakowskiego, kapucyna i bibliotekarza Konstantego Świdzińskiego w Sulgostowie.
Edward Zygmunt Nowakowski przyszedł na świat 19 lipca 1829 roku, w niewielkiej wsi na Ukrainie, w Kuryłówce (Kiryłówce), położonej w województwie czernihowskim. Gimnazjum ukończył w Czernihowie, po czym studiował w latach 1846 – 1850 na fakultecie fizyko-matematycznym Uniwersytetu Kijowskiego. Tam też po raz pierwszy nawiązał znajomości z wielkimi osobistościami współczesnego świata nauki. Poznał wielu historyków, literatów, bibliofili i innych przedstawicieli nauk humanistycznych. Jakiś czas później rozpoczął pracę u boku Konstantego Świdzińskiego, znanego kolekcjonera książek i innych dzieł sztuki starożytnej. Nowicjat u Kapucynów E. Nowakowski rozpoczął 11 czerwca 1860 roku w Lubartowie.
Tam przyjął imię zakonne Wacław, stąd często swe dzieła podpisywał tym imieniem (x. Wacław z Sulgostowa bądź x. Wacław Nowakowski). Podczas pobytu w nowicjacie ćwiczył się w pokorze i umartwianiu, nie jadł mięsa, ryb i jaj, a sypiał na twardej pryczy. Pierwszy pobyt w zakonie trwał jednak krótko. W związku z potrzebą ratowania brata Wacław udał się do Warszawy. Po upadku powstania w 1864 roku został zesłany na Sybir i powrócił do zakonu kapucynów dopiero w 1877 roku. Wstąpił do klasztoru w Sędziszowie, gdzie złożył śluby wieczyste (28 I 1880 r.), a potem w Krakowie otrzymał święcenia kapłańskie z rąk biskupa Albina Dunajewskiego (1 II 1880 r.).
Wacław Nowakowski był autorem około 100 artykułów i dzieł z zakresu historii Kościoła i Zakonu Kapucynów, historii Polski i kaznodziejstwa. Wśród nich znajduje się jego największe i zarazem najwspanialsze dzieło – O cudownych obrazach w Polsce Przenajświętszej Matki Bożej. Wiadomości historyczne, biograficzne i ikonograficzne (Kraków 1902). Dzieło to zawiera opis 1112 słynących cudami obrazów Matki Bożej, w tym znajdujące się w Kalwarii Pacławskiej i Przemyślu.
O. Wacław Nowakowski zmarł w opinii świętości 9 stycznia 1903 roku w Krakowie.
