Archiwalia
KATEDRA PRZEMYSKA wg. ks. Teofila Łękawskiego
Gdy w pierwszej połowie XVIII wieku – za rządów biskupa Aleksandra Fredry– przeprowadzano gruntowną przebudowę świątyni doszło – w lutym 1733 roku – do zawalenia się sklepienia nawy głównej. Ksiądz Łękawski tak to opisywał: „(…) właśnie skończyło się nabożeństwo w katedrze, lud i duchowieństwo opuścili już progi świątyni, gdy łoskot podobny do grzmotu rozległ się w kościele. Duchowieństwo przerażone wbiegło do świątyni; patrzącym straszny przedstawił się widok; filary nawy obalone, ołtarze zniszczone, kolumny połamane sprzęty kościelne, ławki, konfesjonały zgruchotane, pełno gruzu, a tumany kurzu wznosiły się pod dach kościelny.”
W wyniku katastrofy uległo zniszczeniu ponad sześćdziesiąt grobowców biskupów, kanoników i szlachty przemyskiej, większość ołtarzy, fresków i obrazów. Wiosną następnego roku biskup Aleksander Fredro zmarł przytłoczony nieszczęściem i kłopotami z pozyskiwaniem funduszy na prace związane z podniesieniem z gruzów swojej świątyni. Dzieło Fredry kontynuował bp. Wacław Sierakowski, który dziesięć lat później – 3 maja 1744 roku – dokonał aktu poświęcenia odrestaurowanej katedry, a także ołtarza wielkiego.
O tym wypadku oraz o innych dalszych i wcześniejszych losach świątyni możecie przeczytać w monografii księdza Teofila Łękawskiego: KATEDRA PRZEMYSKA wraz z kościołem filialnym Najświętszego Serca P. Jezusa.
Unikalna pocztówka z początku wieku przedstawiająca obie przemyskie katedry
Teofil Łękawski urodził się 8 lutego 1834 roku w Przemyślu gdzie w 1853 r. ukończył C.K Gimnazjum w Przemyślu i wstąpił do tutejszego seminarium duchownego. W 1857 roku otrzymał święcenia kapłańskie. We wrześniu 1858 r. objął posadę katechety gimnazjalnego w Drohobyczu. Za działalność patriotyczną został stamtąd usunięty przez rząd austriacki. W latach 1862-66 pracował jako wikary w Leżajsku, pełniąc funkcje katechety i kierownika szkoły żeńskiej. W tym czasie angażował się w pomoc powstańcom styczniowym, jako przedstawiciel Rządu Narodowego. W 1866 r. rozpoczął pracę jako kierownik szkoły żeńskiej w Przemyślu. W 1871 został dyrektorem nowo utworzonego Państwowego Seminarium Żeńskiego.
W 1886 wszedł do grona kapituły przemyskiej jako kanonik gremialny (od 1877 był kanonikiem honorowym). Od 1888 r. pracował jako wykładowca i wicerektor w przemyskim seminarium duchownym, a od 1895 jako jego rektor. W 1899 został prepozytem kapituły z tytułem infułata.
W 1868 założył wspólnie z księżną Jadwigą Sapieżyną Towarzystwo Pań Miłosierdzia św. Wincentego à Paulo, któremu przewodniczył 42 lata. Z jego inicjatywy powstała także ochronka św. Jadwigi. Był jednym z członków założycieli Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Przemyślu. Działał także w Stowarzyszeniu Rękodzielników Gwiazda.
W roku 1906 wydał pozycję Katedra przemyska wraz z kościołem filialnym Najśw. Serca Pana Jezusa, którą udostępniamy na naszej stronie.
Ks. Teofil Łękawski zmarł 29 czerwca 1923 w Przemyślu w wieku 89 lat i w 66 roku kapłaństwa.
Przejdź do pdf-u z monografią „KATEDRA PRZEMYSKA”
Poniżej wybór ilustracji z publikacji ks. T. Łękawskiego
Staramy się przybliżać historię naszego miasta …… więc:
