Rycerze miotły i wrogowie alkoholu

… o tym pisała przemyska prasa w lutym 1911 roku

Niewątpliwie bogatym źródłem wiedzy o dawnym Przemyślu i jego mieszkańcach jest stara prasa. Z niej możemy się dowiedzieć nie tylko o politycznych utarczkach jakie prowadzili między sobą w Radzie Miasta poszczególne osobistości, lecz również co trapiło przemyską mieszczan oraz warstwy nieco niżej sytuowane. Przyjrzyjmy się zatem co w lutym roku 1911 odnotowała przemyska prasa.

Mieszczanie i inteligencja, którzy zazwyczaj są głównymi odbiorcami prasowych artykułów, nie mają uznania – jak wiadomo –  dla potrzeb skołatanych dusz artystów i prostej potrzeby spożycia trunków przez klasę robotniczą. Z tego też powodu, nie wiedząc jaką krzywdę mogą ludzkości wyrządzić, wnieśli na jednym ze spotkań w luty roku 1911-tego uchwałę mającą na cel wprowadzenie w Przemyślu prohibicji. Oczywistą jest sprawą, iż projekt pozostał na papierze, ale wśród dozorców i stróżów domowych wywołał niemałe zgorszenie. Być może i z tego powodu magistrat zaczął opracowywać, najwyraźniej nie chcąc mieć na pieńku z tą grupą zawodową, nowy regulamin pracy dla rzeczonych dozorców. Skrzętnie o tym doniosła gazeta „Echo Przemyskie” nie pozostawiając nas jednak bez informacji dotyczących kończących się balów karnawałowych, tudzież innych,  być może mniej znaczących wydarzeń, dotyczących fałszywych felczerów i autentycznych pracowników kolei.

Przejdźmy zatem do przeglądu wiadomości jakimi uraczyło swoich czytelników

„Echo Przemyskie” w lutym 1911 roku.

„Na końcu  postawił rezolucję za domaganiem się zaprowadzenia ustawy prohibicyjnej, za zamykaniem wyszynków w niedzielę i święta przez cały dzień, a w nocy każdego dnia, za pouczaniem dzieci szkolnych przy nauce o zdrowiu o szkodliwości pijaństwa, za umieszczeniem pouczających tablic w miejscach publicznych jak dworce kolejowe i t. p. Wiecownicy wszystkie te wnioski wśród gromkich okrzyków uchwalili.”

Nie zabrakło również doniesień z kończącego się karnawału. W numerze dziesiątym czytamy co następuje:

Bal kostiumowy (14 lutego) na dochód biednych uczniów obydwóch polskich gimnazyów oraz większe budzi w mieście i okolicy zainteresowanie ze względu na piękny i sympatyczny cel orazna coraz pewniejsze widoki (…) Mimo że przymus kostiumowania się nie obowiązuje – bardzo wiele Pań i Panów przygotowuje nader efektowne kostiumy a osobny Komitet  Panien czuwa nad tem, by dobór kostiumów zadowolił najwybredniejsze wymagania znawców i  estetów.  [Echo Przemyskie nr 10]

Natomiast w ostatnim, szesnastym, numerze z tego samego miesiąca, kronika karnawałowa, donosiła, że:

W ostatnim tygodniu Przemyśl rozbawił się na dobre dobijając zapust. W minioną niedzielę zabawa w resursie urzędniczej powiodła się świetnie, do 100 par stanęło do kadryla i bawiono się do rana; we czwartek piknik w lokalu Gwiazdy udał się także zadowalająco; w sobotę piknik dany przez urzędników w kasynie mieszczańskiem w kółku ścisłem złożonem z samych członków zaproszonych miał cechę domowej zabawy, zgromadził w sali około 70 osób. W kasynie wojskowem, które także urządziło kilka wieczorków, zarządzono także i dla maluczkich zabawę t: zw. „Kindrball” na niedziele 6 bm. We wtorek 2 bm. zakończy tegoroczny karnawał wieczorek w kasynie wojskowem i w Sokole, a we środę weźmiemy się do śledzia.

Bal karnawałowy w Krakowie (Narodowe Archiwum Cyfrowe)

W numerze jedenastym z lutego 1911 roku gazeta donosiła pod znamiennym tytułem „RYCERZE MIOTŁY”, co następuje:

Regulamin dla stróżów kamienicznych w Przemyślu już jest opracowany a dzięki maleńkiej niedyskrecyi jednego z magistrackich funkcyonaryuszów udało mi się wydostać kilka najważniejszych postanowień tego regulaminu, które podaję do wiadomości czytelników.

Stróż kamieniczny ma czuwać nad jej całością, czystością, spokojem i porządnem prowadzeniem. Do stróża należy szczegółowo: utrzymanie przeciągu świeżego powietrza w bramie i na tzw. gankach wewnątrz kamienicy; schody i kurytarze należą do lokatorów.

Światło w bramie i na schodach ma stróż zapalać w lecie o 8, w zimie o 5 z wyjątkiem gdyby o tej porze był w szynku na posiedzeniu. Tak zw. „szperę” winien stróż ściągać od lokatorów natychmiast i punktualnie. Lokatorowi wolno się pomylić i dać zamiast 20 hal. 1 koronę – natomiast przyjmowanie przez stróżów blaszanych guzików jest surowo wzbronione.

Stróż kamieniczny nie może należeć do „Eleuteryi” ani do innych tajnych stowarzyszeń. Wolno mu natomiast w kamienicy gdzie niema bodaj trzech fortepianów, posiadać własną harmonję albo samograj i w ten sposób uprzyjemniać lokatorom pilną pracę umysłową albo poobiednią drzemkę. Skrapianie trotuarów przed kamienicą należy do beczkowozów miejskich albo do naturalnego deszczu – zamiatanie zaś trotuaru po zostawia się elegantkom przemyskim w długich sukniach. Lokatorowi, który 3 kwandranse dzwoni do bramy nie wolno powiedzieć stróżowi: „A to się Michał znowu urznął jak nieboskie stworzenie” natomiast stróżowi wolno monologować pod nosem: „I czego ta hołota włóczy się dzień w dzień po całych nocach”.

O ile wiem, nowy regulamin został w kołach interesowanych „dozorców domu” dość pomyślnie przyjęty. [Echo nr 11]

Na zakończenie przeglądu prasowego z miesiąca lutego, przytaczamy kilka drobnych notatek, jakie ukazały się w numerach „Echa Przemyskiego” w roku 1911.

Inne ciekawe posty: