Postacie z historii Dr Ludwik Grosfeld – adwokat, społecznik i polityk rodem z Przemyśla* Ludwik Otto Grosfeld, urodził się 26 października 1889 r. w Przemyślu, w rodzinie żydowskiego kupca, ajenta i urzędnika asekuracyjnego Izydora Grosfelda i Barbary z d. Blumenfeld (córki Joachima i Chawy). Pierwsze klasy szkoły powszechnej Ludwik Grossfeld ukończył prawdopodobnie w domu, ucząc…
Postacie z historii Profesor Maria Orwid – przemyskie korzenie wybitnej postaci Profesor Maria Orwid (1930-2009) była wybitną postacią polskiej psychiatrii i psychoterapii, znaną i szanowaną nie tylko w kraju, ale także w środowisku europejskich i amerykańskich psychoterapeutów rodzinnych. Dzięki niej w 1978 roku w Krakowie powstała pierwsza w kraju Klinika Psychiatrii Dzieci i Młodzieży, która…
Postacie z historii Saul Axer – żydowski muzyk, który spoczął na Kruhelu Małym Tej kamienicy przy ul. Śnigórskiego 151 już dzisiaj nie ma. Strawiona wojenną pożogą przeminęła bezpowrotnie, tak jak odeszli w nicość jej mieszkańcy, przemyscy Żydzi. Ale jeszcze do czerwca 1941 roku mieszkał tu na I piętrze Saul Axer, nauczyciel muzyki i kompozytor, charakterystyczna…
Obrazki z miasta Obrazek z „żydowskiego miasta” czyli Rybi Plac jak żywy Niniejszy tekst, który ukazał się pierwotnie w 1926 roku w gazecie „Ziemia Przemyska” (nr 32) dedykujemy pamięci Manesa Bogena, przemyskiego Żyda, który zmarł w tym tygodniu w Tel Avivie. Manes Bogen urodził się dwa lata przed jego publikacją i z pewnością pamiętał Rybi…
. II Wojna Światowa – czas próby Schwammberger, Bennewitz i Schwerhoff – oprawcy z przemyskiego gestapo * Marcin Duma Okres II wojny światowej,to najtragiczniejsza karta naszej historii narodowej. Pomimo tego,że od tych tragicznych wydarzeń upłynęło tak wiele czasu, wśród Polaków tamte straszne dni pozostaną na zawsze w pamięci. Co roku we wrześniu obchodzimy rocznicę wybuchu…
II Wojna Światowa / Tematy żydowskie Jak lekarze z przemyskiego szpitala chcieli ocalić małego Izzaka Początek tej historii miał miejsce w 1943 roku, a koniec na dwa lub trzy miesiące przed wyzwoleniem miasta. Pewnej nocy 1943 roku wieźli Niemcy na platformie drogą biegnącą wzdłuż Sanu koło Zakładu Braci Albertynów ciała Żydów pomordowanych w getcie by…
HISTORIE Z LAMUSA / TEMATY ŻYDOWSKIE Kołnierzyki i manszety … czyli o fabryce Leona Gansa Istniała na początku wieku w Przemyślu, na ulicy Mokrej, jedyna w Galicji fabryka bielizny i pralnia parowa. Zajmowała się ona głownie produkcją kołnierzyków, manszetów (czyli inaczej – mankietów), a właścicielami jej byli panowie Rapaport, Löwental i Leon Gans. W mieście,…
Historie Sprawiedliwych Jak rodzina Banasiewiczów uratowała piętnastu Żydów z przemyskiego getta Wieś Orzechowce pod Przemyślem. Jakiś czas przed wybuchem II wojny światowej osiedlają się tutaj Franciszek (1884-1954) i Magdalena (z d. Lenar) Banasiewicz (1884-1957). Poznali się i pobrali gdzieś pod Tarnopolem. Potem po kilku przeprowadzkach trafili do Orzechowiec, w rodzinne strony Magdaleny. W Orzechowcach mieszkał brat…
POSTACIE Z HISTORII Herman Lieberman … kobiety, Dom Robotniczy i Republika Przemyska Herman Lieberman przyszedł na świat w Drohobyczu, w rodzinie zasymilowanych Żydów. Studiował prawo we Francji, skąd został wydalony za działalność socjalistyczną. Doktorat z prawa uzyskał na Uniwersytecie Jagiellońskim. Z ramienia PPSD zasiadał w austro-węgierskim parlamencie. W czasie wojny walczył jako oficer w Legionach.…
POSTACIE Z HISTORII Helena Deutsch i Ołena Kulczycka … czyli kulturowy mikrokosmos dawnego Przemyśla Na przełomie wieków „Na wzgórzach nad prawym brzegiem Sanu wznosiły się wielkie, szare pudła, czyli budowle potężnej austriackiej twierdzy z działami skierowanymi na wschód; fortyfikacje, koszary, magazyny amunicji. U stóp góry zamkowej – stare miasto z godnym uwagi rzymskokatolickim kościołem katedralnym,…